Sabancı Vakfı, 2009 yılından bu yana yürüttüğü Fark Yaratanlar Programı’yla, Türkiye’de toplumsal gelişmeye katkıda bulunanların öykülerini ve çalışmalarını görünür kılarak toplumda farkındalık yaratıyor, ilham vererek aktif vatandaşlığı teşvik ediyor.
Bugüne kadar halkın aday gösterdiği ve çalışmalarının fark yarattığını düşünen adayların başvuru yaptığı programda 18 bine yakın başvuru arasından Danışma Kurulu’nun seçimi ile 210 “Fark Yaratan” kişi ve kurumun ilham veren hikayesi videoya çekildi ve yayınlandı.
Seçilen Fark Yaratanlar, uzman eşliğinde yapılan ihtiyaç analizi sonrasında uzun soluklu bir yolculuğa başlıyor. Fark Yaratanlar Ağı’na dahil olan kişi ve kurumlar, Sabancı Vakfı ile bire bir çalışma imkanına sahip oluyor. Buna ek olarak dahil oldukları ağ içerisinde diğer Fark Yaratanlar ile iş birliği geliştirme, çeşitli atölye ve etkinliklere katılma fırsatını da yakalıyor. Düzenlenen etkinlik ve atölyeler ise yine Fark Yaratanların ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda şekilleniyor.
14 sezonda seçilen 210 Fark Yaratan’ın videoları, Fark Yaratanlar web sitesinin yanı sıra, Facebook, Twitter, Instagram ve YouTube’da paylaşılıyor.
Gökçen Göksel – Oyun Atlası
Adana’da kalabalık bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Gökçen Göksel’in, her yaz ailesiyle çıktığı uzun yolculuklar; kültür ve oyun alanında çalışmasına ilham oldu. Her bölgenin kendine has oyunlarını bu uzun yolculuklarda keşfetmeye başlayan Gökçen, gittikleri her şehirde müzeleri ve antik kentleri de ziyaret ettikçe en büyük tutkusunun kültürel miras öğeleri ve geleneksel oyunlar olduğunu fark etti. Lise ve üniversite eğitimini de tur ve seyahat rehberliği üzerine tamamlayarak meslek hayatının ilk yıllarında gittiği her antik kent ve müzede eski oyunların izine rastlamaya başladı. Bu oyunların daha çok kişi tarafından fark edilmesini amaçlayan Gökçen, 2018 yılında Oyun Atlası isimli sosyal girişimini kurdu. Bu girişim ile oyun yoluyla kültürel mirasın aktarılmasını ve kaybolmaya yüz tutan geleneksel oyunları tekrar canlandırmayı hedefliyor. Ayrıca hem geleneksel oyunları sürdürülebilir malzemelerle üretiyor hem de atölyelerle geleneksel oyunlara dair bilgilerin aktarılmasını sağlıyor.
Murat Kefeli – Körüz.Biz
Radyoculuk üzerine aldığı üniversite eğitiminin son yıllarında işitme kaybı yaşayan Murat Kefeli, yanlış tanı sebebiyle uzun yıllar psikiyatri tedavisi gördü. Uygulanan tedaviyle bir ilerleme katedilememekle birlikte ilerleyen yıllarda görme yetisini de kaybetti. Kendi engelleri dolayısıyla günlük hayat pratikleri arayışına girdiğinde bunun eksikliğini fark ederek 2014 yılında Körüz. Biz sitesini tasarlayıp hayata geçirdi. Web sitesi aracılığıyla paylaştığı bağımsız körcül yaşam pratikleri sayesinde bu deneyimlerin “yaşamadan önce okuyarak” öğrenilmesini sağlamayı ve bağımsız körcül yaşamı desteklemeyi amaçlıyor. Körüz.Biz’i, hem gören hem görmeyen bireylere yönelik farkındalık oluşturmayı amaçlayan karikatür betimlemeleri, körcül yaşam ipuçları, logo gibi görsel içeriklerin betimlenmesi ve market önerileri gibi günlük yaşama dair pratiklerle de geliştirmeye devam ediyor.
Nesteren Şencan Görgülü – Kadınlar Matinesi
Uzun yıllar pazarlama ve reklam alanında çalışan Nesteren Şencan Görgülü, 25 yıldır vegan olmasının yanı sıra 25 yıldır da ikinci el ürün kullanıyor. Eşiyle birlikte eski eşyalar toplamaya merakı olan ve tekrar kullanımı mümkün olan eşyaları değerlendirmeyi bir hayat tarzı olarak benimseyen Nesteren, profesyonel iş hayatını bırakmaya karar vererek Feriköy’deki antika pazarında artık koleksiyonunu yapmayacağı eşyaları satmaya başladı. Bu pazarda eril dilin, kadınlara tepeden bakan tavrın ve kaba davranışların hakim olduğu bir ortam olduğunu fark etmesi üzerine alıcının da satıcının da kadın olduğu Kadınlar Matinesi’ni kurmaya karar verdi. İkinci el ürünlerin satışını düzenli olarak gerçekleştirdikleri mezatlardan önce ortak bir sofra kurarak bir alış-satış mekanı olmaktan öte kadın dayanışmasına ev sahipliği yapan Kadınlar Matinesi; kadınların gelir elde etmelerini, güçlenmelerini, kadın istihdamı yaratmayı ve paylaşım ekonomisine katkıda bulunmayı hedefliyor.
Onur Kahvecioğlu – Müzikist
Gaziantep’te müzikle iç içe bir ailede dünyaya gelen Onur Kahvecioğlu, ailesinin işi dolayısıyla çocukluğunu Türkiye’nin çeşitli illerinde geçirdi. Müzikle ilişkisini Uludağ Üniversitesi Müzik Öğretmenliği bölümünde devam ettirirken gönüllülük yaptığı bir proje sayesinde sanata erişimi kısıtlı olan bölgelerde çeşitli atölyelerle çocukların enstrümanlarla tanışmasına destek oldu. Aynı zamanda bağımsız müzisyenlerin yaşadığı zorlukların da yakından farkında olan Onur Kahvecioğlu, “Sanat & Doğa & İnsan” sloganıyla Müzikist isimli derneği kurarak hem dezavantajlı çocukların sanatla erken yaşta tanışmasını hem de çeşitli faaliyetlerle genç müzisyenleri desteklemeyi hedefledi. Çalışmalarını müzik eğitimi ve bağımsız müzisyenlerin desteklenmesi alanında sürdüren Müzikist; görünür olmaya çalışan sanatçılara bir sahne sunmak ve sanatçılar ve müzik paydaşları arasında iletişimi artırmak için her sene İz Bırakmayan Festival adıyla Müzikist Doğa Atölyeleri’ni gerçekleştiriyor.
Rumeysa Çevlik – Doğadaki Sınıf
Osmaniye’nin Kadirli ilçesinde doğup büyüyen Rumeysa Çevlik, erken yaştaki evliliğine rağmen üniversite hayalinden vazgeçmedi ve öğretmen olma idealini gerçekleştirmek üzere Konya Selçuk Üniversitesi Okul Öncesi Öğretmenliği bölümünü kazandı. Rumeysa Öğretmen bir yıl kadar Mardin’de görev yaptıktan sonra Osmaniye’ye geri dönerek şu anda 8 yıldır görev yaptığı Kadirli Kayasuyu İlkokulu’nda göreve başladı. Bu okulun, çocukların eğitim almasına uygun şartları sağlamadığını fark ederek okuldaki alanları dönüştürmek için kolları sıvadı. Doğadaki Sınıf adıyla çıktığı bu dönüşüm yolculuğunda en büyük önceliği sürdürülebilir ürünler kullanmak, okul öncesi eğitimde sıklıkla kullanılan plastikleri, kağıtları ve geri dönüştürülmesi mümkün olmayan malzemeleri öğrenme alanlarından uzaklaştırmak oldu. Öğrencilerinin merak ettiklerinden ilham alarak Açık Hava Sınıfı, Ağaç Ev Kütüphanesi, ilkokul ve ortaokul öğrencilerinin de faydalanabildiği bir Matematik Atölyesi, Uzay Bilim Atölyesi ve Atatürk Müzik, Sanat, Spor Atölyelerini kurdu. Velilerinin de bu çalışmalara dahil olmasını sağlayan Rumeysa Çevlik, doğal şartlarda, basit çözümlerle nitelikli okul öncesi eğitimi sunabilmek için çalışmaya devam ediyor.
Zülal Tannur – From Your Eyes
Zülal Tannur, % 5 görme oranına sahip olan bir bebek olarak dünyaya geldi. Erken çocukluk yıllarında görme yetisini tamamen kaybetmeden önce, ailesinin desteğiyle önce nesnelerin fotoğraflarının olduğu kartlar aracılığıyla, daha sonra da bilgisayarda nesnelerin büyütülmüş fotoğraflarıyla kendini eğitmeye başladı. Bu yolla teknolojiyle de çok erken yaşta tanışmış oldu. Lise yıllarında görme engelli gruplarına yönelik WeWalk ve SeeingAI gibi teknoloji tabanlı çözümler sunan girişimlerde farklı rollerde yer aldı. Zülal Tannur, var olan betimleme uygulamalarının niteliğini yetersiz bularak ortaya çıkardığı From Your Eyes uygulaması ile yapay zeka ve insanı bir araya getiren yeni bir yaklaşımla görme engellilerin hızlı ve nitelikli betimlemeye ulaşmasını sağlıyor. Uygulamaya yüklenen görseller anlık olarak yapay zeka tarafından betimleniyor ve kullanıcının bunu yetersiz bulması durumunda görsel ve yapay zekanın sunduğu betimleme gönüllüye ulaştırılıyor. Gönüllüler tarafından iyileştirilen betimlemeler ile yapay zekanın eğitilmesi ve zaman içerisinde çok daha nitelikli betimlemeler sunması hedefleniyor.